ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਜਦ
ਲੱਗੀ ਅੱਗ
ਕੋਹਰਾਮ ਮੱਚਿਆ,
ਧਰਤੀ ਦੀ ਕੁੱਖ ਸੁੱਚੀ
ਅਗਨ ਹੰਢਾਏ,
ਤੋਬਾ-ਤੋਬਾ
ਸਮਝ ਨਾ ਆਏ।
ਕਿਹੋ ਜਿਹੇ ਦਿਨ ਆਏ
ਸਮਿਆਂ, ਲੋਭੀ ਲੋਭ ਲੁਭਾਏ।

ਖੇਤੀਂ ਪਲਦੇ ਜੀਵ-ਜੰਤ
ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਜਾਏ
ਕੀੜ-ਮਕੌੜੇ, ਗੰਡ-ਗੰਡੋਏ
ਕੂਲੇ-ਕੂਲੇ, ਪੋਲੇ-ਪੋਲੇ
ਚੁੱਪ-ਚੁਪੀਤੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਕਰਦੇ
ਮਿੱਟੀ ਦੀ ਉਪਜਾਊ ਸ਼ਕਤੀ
ਦੇ ਜਾਏ, ਖੇਤਾਂ ਦੇ ਹਮਸਾਏ
ਅੱਗ ਦੀ ਤਪਸ਼ ਨੇ
ਮਾਰ ਮੁਕਾਏ,
ਬੰਦਾ ਕਿੰਨਾ ਕਹਿਰ ਕਮਾਏ।
ਬੇਜ਼ੁਬਾਨ ਕੁਰਲਾ ਨਾ ਸੱਕਣ
ਅਗਨ ’ਚ ਤੱਪਣ।

ਬੰਦਿਆ, ਇਹ ਤੂੰ
ਲੋਭ ਦੀ ਖਾਤਰ
ਆਪਣੇ ਮਿੱਤਰ ਜੀਵ ਪਿਆਰੇ
ਖੇਤੀਂ ਅੱਗ ਦੀ ਭੇਟ ਚੜ੍ਹਾਏ।
ਖੇਤ ਤਾਂ ਹੁੰਦੇ
ਹਰਿਆਲੀ ਜਾਏ
ਅੰਨ ਉਪਜਾਂਦੇ
ਫਲ ਉਗਾਂਦੇ
ਸਾਵੇ-ਸਾਵੇ
ਨਗ਼ਮੇ ਗਾਉਂਦੇ।

ਭੁੱਖਿਆਂ ਤਾਈਂ ਰੋਟੀ ਦਿੰਦੇ
ਨੰਗਿਆਂ ਤਾਈਂ ਵਸਤਰ ਦੇਂਦੇ
ਓਢਣ ਦੇ ਲਈ ਛੱਤਾਂ ਦੇਂਦੇ
ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਦਾ
ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ
ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਲਈ ਠਾਹਰ ਦੇਂਦੇ
ਸ਼ਗਨਾਂ ਦੇ ਉਪਹਾਰ ਪਰੋਂਦੇ।
ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਅੱਗ ਦੀ
ਜੂਨੇ ਪਾਏ।

ਬੰਦਿਆਂ...
ਧਰਤੀ ਤਾਂ ਮਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਸਭਨਾਂ ਦੇ ਲਈ ਥਾਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਇਸ ਦੀ ਕੁੱਖ ਪਵਿੱਤਰ ਰੱਖਣੀ
ਬੜੀ ਜ਼ਰੂਰੀ,
ਖੇਤਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ,
ਦਾਣਿਆਂ ਨਾਲ ਮੁਹੱਬਤ ਗੂੜ੍ਹੀ
ਅਗਨ, ਬੰਦੂਕ, ਬਾਰੂਦ ਦਾ
ਵਣਜ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਸ ਨਾ ਆਏ
ਧਰਤੀ-ਮਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝਾਏ।

ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾਊਂ