|
|
|
|
|
|
Home > Communities > Punjabi Literature > Forum > messages |
|
|
|
|
|
|
|
ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੀਰਾ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਅਪਣੀਆਂ ਸੋਚਾਂ ਵਿੱਚ ਗਵਾਚਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਮੋੜ'ਤੇ ਆਉਂਦੀ ਗੱਡੀ ਨਹੀਂ ਦਿਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਥ ਵੱਲ ਤੱਕਦਾ ਤੁਰਦਾ ਸੀ। ਹੀਰਾ ਭਵਨ ਦੀ ਛਤਰੀ ਵੱਲ ਤੁਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਗੱਡੀ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਜਦ ਤਕ ਡਰਾਈਵਰ ਨੇ ਹਾਰਨ ਤਿੰਨ ਚਾਰ ਵਾਰੀ ਮਾਰਿਆ। ਜਦ ਗੱਡੀ ਵੱਲ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਸਦਾ ਟੱਬਰ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗੱਡੀ ਨੇ ਮੋੜ ਟੱਪਿਆ, ਹੀਰੇ ਦੀ ਮਾਂ, ਤਾਰੋ ਨੇ ਅਪਣੇ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ; ਉਸਨੇ ਅਪਣੇ ਜਵਾਈ, ਬਿੱਲਾ ( ਓਹ ਕਾਰ ਚਲਾਉਂਦਾ ਸੀ) ਨੂੰ ਗੱਡੀ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਤਾਰੋ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੀ ਧੀ, ਗੁੱਡੀ ਵੀ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਗੁੱਡੀ ਅਤੇ ਬਿੱਲੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ, ਪਰ ਮਾਂ ਨੇ ਜਿੱਦ ਕੀਤੀ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਮੋਟਰ ਗੱਡੀ ਰੋਕ ਦਿੱਤੀ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਤਾਰੋ ਨੇ ਹਾਕ ਮਾਰੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੀਰੇ ਨੇ ਜਾਨ ਬੁਝ ਕੇ ਨਾਟਕ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸੁਣਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਜਦ ਮਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਬੁਲਾਇਆ, ਅਪਣਾ ਦੁੱਖ, ਅਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ, ਮਾਂ ਨਾਲ ਸਾਂਝੀ ਕਰਨੀਆਂ ਚਾਹੀਆ ਸੀ। “ ਹੀਰਾ! ਇਥੇ ਆ ਪੁੱਤਰ”, ਮਾਂ ਨੇ ਗੱਡੀ ਦੀ ਡੋਰ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿੱਤੀ। ਹੀਰਾ ਹਿਚਕਚਾਉਂਦਿਆਂ ਕਾਰ ਵੱਲ ਗਿਆ। ਓਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਭੈਣ ਨੇ ਖਿੱਝਕੇ ਕੁਝ ਕਹਿ ਦੇਣਾ ਸੀ, ਜਾਂ ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਵਿਅੰਗ ਨਾਲ ਕੁਝ ਆਖ ਦੇਣਾ ਸੀ। ਪਰ ਮਾਂ ਦੀ ਖਿੱਚ ਨੇ ਗੱਡੀ ਵੱਲ ਉਸਨੂੰ ਲਿਆਂਦਾ। “ਕਿੱਦਾਂ ਪੁੱਤਰ, ਤੂੰ ਠੀਕ ਏ?”, ਤਾਰੋ ਨੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਉੱਤਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। “ ਚੱਲੋ ਮਾਂ”, ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਹੀਰੇ ਵੱਲ ਅੱਖਾਂ ਗੱਡਕੇ ਕਿਹਾ। “ ਪੁੱਤਰ…”, ਤਾਰੋ ਨੇ ਜੱਫੀ ਪਾਈ। ਹੀਰੇ ਦਾ ਸਰੀਰ ਮੁਸ਼ਕ ਮਾਰਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਮਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਹੰਝੂ ਗਿਰ ਗਏ। ਹੁਣ ਹੀਰੇ ਨੇ ਵੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਜੋਰ ਦੇਣੀ ਜੱਫੀ ਪਾਈ। ਗੁੱਡੀ ਵੀ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਆਈ, “ ਤੂੰ ਕੀ ਕਰਦੀ ਏ!”, ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਅਪਣੇ ਆਵਾਰੇ ਭਰਾ ਵੱਲ ਤਰਸ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ। ਉਸ ਦਿਨ, ਜਦ ਘਰੋ ਕੱਢਿਆ ਸੀ, ਰਹਿਮ ਦੀ ਸ਼ੀਸ਼ੀ ਖਾਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਥਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਰਹੀ। ਮਨ ਪੱਕਾ ਸੀ ਕਿ ਹੀਰਾ ਬੁਰਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੁਣ ਉਸਦਾ ਹਾਲ ਵੇਖਕੇ ਗੁੱਡੀ ਦੇ ਅਥਰੂ ਵੀ ਛਿੜਕੇ। “ ਵੀਰ ਜੀ”, ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਮਲਕ ਦੇਣੀ ਕਿਹਾ। ਹੀਰਾ ਮਾਂ ਛੱਡਕੇ ਨਿੱਕੀ ਭੈਣ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਰੋਣ ਆ ਗਿਆ। “ ਪੁੱਤ ਮਾਫ਼ ਕਰਦੇ। ਹੁਣ ਘਰ ਆਜਾ। ਏਥੇ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੋਗਿਆ! ਦੁਨੀਆ ਬਹੁਤ ਖਰਾਬ ਹੈ!”, ਮਾਂ ਡਿੱਗਣ ਹੀ ਲੱਗੀ ਸੀ, ਪਰ ਹੀਰੇ ਨੇ ਫੜਕੇ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਦਿੱਤੀ। ਅਪਣੀ ਭੈਣ ਵੱਲ ਦੇਖੇ, “ ਗੁੱਡੀ ਤੂੰ ਨਹੀਂ ਬੋਲਣਾਂ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ ਹੈ”। ਬਿੱਲਾ ਵੀ ਹੁਣ ਬਾਹਰ ਆਗਿਆ। ਹਾਲੇ ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਉੱਤਰ ਭਰਾ ਨੂੰ ਫੜਾਇਆ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਦ ਹੀਰੇ ਦੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਗੱਡਕੇ ਬਿੱਲਾ ਬੋਲਿਆ, “ਤੂੰ ਕਿਥੇ ਚੱਲਾ ਸੀ, ਇਸ ਹਾਲ'ਚ?”। ਹੀਰੇ ਨੇ ਜੁਆਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਬਿੱਲਾ ਉਸਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਸੀ, ਜਦ ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੀ ਕਰਦੇ ਹੋ? ਉਸਨੂੰ ਹੋਰ ਨਾ ਸਤਾਓ”। ਬਿੱਲਾ ਗੁੱਡੀ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਕਰਕੇ ਬਹਿਸ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਸੁਣਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਅੱਖਾਂ ਮਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਉੱਤੇ ਠਹਿਰੀਆਂ। ਅੱਧਾ ਮਨ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ “ ਭਵਨ ਕੋਲ ਜਾਂ, ਅਪਣੀ ਮਿੱਠੀ ਚੀਜ਼ ਲੈਣ!”, ਅੱਧਾ ਮਨ ਬੋਲਦਾ ਸੀ, “ ਦੇਖ ਮਾਂ ਦਾ ਹਾਲ। ਅਵਦਾ ਹਾਲ। ਲੈਹ, ਲੱਗਦਾ ਗੁੱਡੀ ਵੀ ਹੁਣ ਤੈਨੂੰ ਵਾਪਸ ਝਲ ਲਵੇਗੀ!”। ਮਨ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਘੁਲਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਜਿੰਨ ਦੇ ਥਾਂ, ਫਰਿਸ਼ਤਾ ਜਿੱਤ ਗਿਆ। ਗੱਡੀ ਵਿੱਚ ਵੜ ਗਿਆ। ਜਦ ਬਿੱਲਾ ਘੁੰਮਿਆ, ਉਸਦਾ ਸਾਲਾ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਮਾਂ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਸਿਰ ਰੱਖਕੇ ਬੈਠਾ ਸੀ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
“ ਆਪਾਂ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੌਕਾ ਦੇ ਦੇਈਏ। ਜਦ ਘਰੋ ਕੱਢਿਆ, ਇਹ ਹਾਲਤ ਨਹੀਂ…”, ਗੁੱਡੀ ਆਪਣੇ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੀ ਸੀ। “…ਤੇਰੀ ਮਰਜ਼ੀ ਏ। ਦੇਖੀਏ ਜੇ ਪੱਥਰ ਚੱਟਕੇ ਇਸ ਮੱਛੀ ਨੇ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ। ਮੈਂ ਖ਼ੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਹਾਂ। ਮੁਸ਼ਕ ਮਾਰਦਾ ਏ”। ਮੀਆ ਬੀਬੀ ਦੋਨੋਂ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਬਹਿ ਗਏ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਘਰ ਲੈ ਗਏ। ਗੱਡੀ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੀਰੇ ਦਾ ਸਾਇਆ ਅਫੀਮ ਲਈ ਤਰਸਦਾ ਰਹਿ ਗਿਆ। * * * * * ਜਦ ਘਰ ਪਹੁੰਚੇ, ਸੀਤਾ ਰਾਮ ( ਘਰ ਦਾ ਬਿਹਾਰੀ ਨੌਕਰ) ਦਰਾਂ'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਆਇਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆਂ ਕਰਨ। ਜਦੋਂ ਗੱਡੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਨਿਕਲਦਾ ਦੇਖਿਆ, ਬੜਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਗਿਆ। “ ਮਾਲਿਕ! ਤੁਮ ਵਾਪਸ ਲੋਟ ਪੇ! ਤੁਮ ਕੋ ਦੇਖਕੇ ਹੱਮ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ”। ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਵੱਲ ਘੂਰਕੇ ਝਾਕਿਆ, “ ਸਾਰੇ ਬੈਗ ਅੰਦਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾ! ਇਸ ਲਈ ਤਾਜੇ ਕੱਪੜੇ ਤਿਆਰ ਕਰ। ਜਲਦੀ ਜਲਦੀ। ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਮਲਾ ਹੈ”। ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਹੀਰੇ ਦੇ ਮੁਸ਼ਕ ਉੱਤੇ ਗੁਸਾ ਸੀ, ਘਰ ਵਾਪਸ ਲਿਆਣ ਉੱਤੇ; ਤਾਂ ਸ਼ੱਕ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹਾਲੇ ਵੀ ਪੂਰਾ ਅਮਲੀ ਸੀ। ਗੁੱਡੀ ਬਹੁਤ ਨਰੋਈ ਜਨਾਨੀ ਸੀ। ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਹੀ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਬਿੱਲੇ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਘਰ ਚਲਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਸਦੀ ਗੱਲ ਮਨ ਲਈ। ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇੱਕ ਗੁੱਡੀ ਵਰਗੀ ਸੌ ਮੁੰਡਿਆਂ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਸੀ। ਬਿੱਲਾ ਭਾਰਾ ਜਿਹਾ ਆਦਮੀ ਸੀ, ਦਾੜ੍ਹੀ ਰੱਖੀ ਸੀ, ਪਰ ਕੇਸ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ ਸੋਫੇ ਉੱਤੇ ਬੈਠਕੇ ਤਾਰੋ ਅਤੇ ਗੁੱਡੀ ਵੱਲ ਝਾਕਦਾ ਸੀ। ਮਾਂ ਧੀ ਪਾਸੇ ਖੜ੍ਹਕੇ ਹੀਰੇ ਵਾਰੇ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਹੀਰਾ ਲੋਥ ਵਾਂਗ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਜਿਥੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਖਲੋਇਆ ਰਿਹਾ। ਬਿੱਲਾ ਗੁੱਡੀ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਖਮੋਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਬੈਠਾ ਰਿਹਾ। ਗੁੱਡੀ ਸੱਸ ਵਰਗੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਆਦਮੀ ਦਾ ਰੋਹਬ ਉਸ ਉੱਤੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਗਲਤ ਰਿਵਾਜ ਰੀਤ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸੀ। ਤਾਂ ਹੀ ਤਾ ਜਦ ਭਰਾ ਬੇਘਰ ਕੀਤਾ, ਡਰੀ ਨਹੀਂ। ਅਪਣੀ ਮਾਲਕਣ ਸੀ। ਨੌਕਰੀ ਚੰਗੀ ਸੀ, ਕਮਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਅਪਣੇ ਫਰਜ ਵੀ ਪੂਰੇ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਪੜ੍ਹੀ ਲਿੱਖੀ ਸੀ। ਬਿੱਲਾ ਵੀ ਸੋਚ ਸਮਝਕੇ ਚੁਣਿਆ। ਦੋਨਾਂ ਦੇ ਖਿਆਲ ਮਿਲਦੇ ਸੀ। ਗੁੱਡੀ ਲੰਬੀ ਪਤਲੀ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਉਕਾਬੀ ਸਨ, ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਮੋਟੀਆਂ। ਨੱਕ ਤਿੱਖਾ ਸੀ, ਗੱਲ੍ਹਾਂ ਪਤਲੀਆਂ। ਰੰਗ ਸਾਫ਼ ਸੀ, ਮਨ ਵੀ ਚਿੱਟੀ ਚਾਦਰ ਤੋਂ ਸਾਫ਼। ਸੁੱਚਾ ਦਿਲ, ਇਖਲਾਕੀ ਜਿਗਰ, ਹੀਰੇ ਤੋਂ ਉਲਟ। ਬਿੱਲੇ ਨੂੰ ਪਰੀ ਮਿਲ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਹੂਰ ਵੀਰ ਦਾ ਹਾਲ ਵੇਖਕੇ ਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਮਨ ਗਈ। ਜਦ ਮਾਂ ਧੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਗਈ, ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਬਿੱਲੇ ਵੱਲ ਨੈਣਾਂ ਨਾਲ ਸੰਕੇਤ ਕੀਤਾ। “ ਓਏ ਸੀਤਾ ਰਾਮ! ਹੀਰੇ ਲਈ ਕੱਪੜੇ ਤਿਆਰ ਕਰ ਲੈ!” ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਉੱਚੀ ਦੇਣੀ ਆਖਿਆ। “ ਜੀ ਹਾਂ ਸਰ ਜੀ”, ਉੱਤਰ ਉਪਰੋ ਆਇਆ। “ ਆਕੇ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਲੈ ਜਾ!”, ਬਿੱਲੇ ਦਾ ਚਿਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਸੀ ਹੀਰੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਣ ਨੂੰ। ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਉਪਰ ਜਾਣ ਲਈ ਸੇਧ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, “ ਆਓ ਸਰ ਜੀ। ਤੁਮਾਰਾ ਕਮਰਾ ਤਿਆਰ ਹੋ”। ਹੀਰਾ ਮਗਰ ਤੁਰ ਪਿਆ, ਉਂਝ ਮਨ ਭਵਨ ਦੀ ਛਤਰੀ ਕੋਲ ਚੱਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਜਦ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਨੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਲਿਆਂਦਾ, ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ ਕਿਥੇ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਸੀਤਾ ਵੱਲ ਝਾਕਿਆ। ਸੇਵਕ ਪਤਲਾ ਜਾ ਬੰਦਾ ਸੀ। ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਲਾਲ ਟੋਪੀ ਪਾਈ ਸੀ। ਕੱਪੜੇ ਨਹੀਂ ਪਾਏ ਸੀ, ਪਰ ਲੀੜੇ ਪਾਏ ਸੀ। “ ਸੀਤਾ ਰਾਮ?”, ਕਿਹਾ ਜਿੱਦਾਂ ਹੁਣੀ ਸੂਝਿਆ। “ ਹਾਂਜੀ। ਹੁਮ ਕੋ ਪਛਾਣ ਲੀਆ”, ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋਕੇ ਬੋਲਾ, “ ਤੁਮਾਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਲੰਘ ਉੱਤੇ ਰੱਖੇ। ਜੇ ਕੁਛ ਚੀਜ਼ ਚਾਹਤੀ ਹੋ, ਮੁਜ ਕੋ ਬੁਲਾਣਾ”, ਕਹਿਕੇ ਤੁਰ ਪਿਆ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਹੀਰਾ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਸਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਕਮਰਾ ਸੀ। ਵੱਡਾ ਪਲੰਘ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਝੁਕਦਾ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਪੁਰਾਣੇ ਮਾਲਿਕ ਨੂੰ ਜੀ ਆਇਆ ਨੂੰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਚਿੱਟੀ ਅਲਮਾਰੀ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ, ਜਿੱਦਾਂ ਹੀਰੇ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਪੈਰਾਂ ਹੇਠ ਮੋਟਾ ਭਾਰਾ ਕਲੀਨ ਪੱਬਾਂ ਨੂੰ ਨਿੱਘਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਲੰਬਾ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਖੜ੍ਹੋਤਾ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਪਿੱਛੇ, ਬਾਰੀ ਥੱਲੇ ਗਿੱਟੀ ਉੱਤੇ ਕਈ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਨ। ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਹੀਰੇ ਦਾ ਚਿਹਰਾ ਸੀ। ਟੋਹਰ ਨਾਲ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹੀ ਸੀ। ਦਾੜ੍ਹੀ ਕਾਲੀ ਸੀ, ਮੁਖ ਉੱਤੇ ਹਾਸੇ। ਵਾਹ! ਛਬੀਲਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਹੀਰਾ! ਫਰ ਇਹ ਤਾਂ ਕੱਲ੍ਹ ਦਾ ਹੀਰਾ ਸੀ। ਤਸਵੀਰ ਦੇ ਅੱਗੇ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਸੀ। ਦਰੀ ਅਲਮਾਰੀ ਅਤੇ ਪਲੰਘ ਵਾਂਗ ਬਾਹਾਂ ਖੋਲ੍ਹਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਮਾਲਿਕ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ। ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨੇ ਕੌੜੀ ਸੱਚਾਈ ਸਾਫ਼ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਤਸਵੀਰਾਂ ਦੀ ਭਿੰਨਤਾ ਸੀ। ਜਿਥੇ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਫੌਜੀ ਵਾਂਗ ਪੱਗ ਬੰਨ੍ਹੀ ਸੀ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨੇ ਲਿਬੜੀ ਲੀਰ ਦੇਖਾਈ। ਜਿਥੇ ਤਸਵੀਰ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਅਤੇ ਆਖਰ ਨਾਲ ਚਮਕ ਦੀਆਂ ਸਨ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨੇ ਮੱਛੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਮਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀਆਂ। ਜਿਥੇ ਫੋਟੋ ਵਿੱਚ ਸੁੰਦਰ ਤਿੱਖਾ ਨੱਕ ਸੀ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਤੋਂ ਪਰਛਾਵੇ ਨੇ ਛਾਲਿਆਂ ਨਾਲ, ਮੱਸਿਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਨੱਕ ਦਿਖਾਇਆ। ਲਿਸਾ ਆਦਮੀ ਵਾਪਸ ਝਾਕਦਾ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਹੀਰਾ ਡਰ ਗਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਇੱਦਾਂ ਲੱਗੇ ਜਿਵੇਂ ਉਸਦਾ ਹਰੇਕ ਪਾਪ ਵਾਪਸ ਜੀਉਂਦਾ-ਜਾਗਦਾ ਤਾੜਦਾ ਸੀ। ਮਾਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪੀਕ ਪੈਂਦੀ ਸੀ; ਹੋਠ ਹਸਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਕੇਵਲ ਪੀਲੇ ਪੀਲੇ ਦੰਦ ਦਿੱਸਦੇ ਸੀ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਇੱਦਾਂ ਲੱਗੇ ਜਿਵੇਂ ਬੇਮਾਸ ਖੋਪਰ ਪਾਟੀ ਪੱਗੜੀ ਵਿੱਚ ਬੰਨ੍ਹਕੇ ਬਦਨ ਉੱਪਰ ਰਖਿਆ ਸੀ। ਰਿਸਿਆ ਮਾਦਾ ਮਾਸ ਵਿੱਚੋਂ ਚੋਂਦਾ ਸੀ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਰਾਤ ਦੀ ਖਾਧੀ ਫੀਮ ਦਾ ਅਸਰ ਸੀ; ਪਰ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਕਿ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਿੱਚ, ਉਸਦੇ ਬਦਨ ਉੱਤੇ, ਮੁਖ ਉੱਤੇ, ਅੰਗਾਂ ਉੱਤੇ, ਕੀੜੇ, ਮੱਕੜੇ, ਅਤੇ ਸੁੰਡ ਸਰਕਦੇ ਦੀਂਦੇ ਸਨ। ਇੱਦਾਂ ਲੱਗੇ, ਜਿੱਦਾਂ ਜੋ ਅਫੀਮ ਖਾਕੇ ਹੀਰਾ ਅੰਦਰ ਸੀ, ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਹੀਰੇ ਤੋਂ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਦਾ ਸਾਮ੍ਹਣਾ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਘੁੰਮਕੇ ਬੂਹੇ ਵੱਲ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਹੇਠੋ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਆਈਆਂ, ਇੱਕ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਟੋਕਦੀ, ਇੱਕ ਹੀਰੇ ਲਈ ਮਿੰਨਤਾਂ ਕਰਦੀ, ਇੱਕ ਦੂਜੀਆਂ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ।-ਮੈਂ ਇਥੇ ਕੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ? ਹੀਰੇ ਨੇ ਸੋਚਿਆ। ਬਾਥਰੂਮ ਵਿੱਚ ਵੜ ਗਿਆ। ਭੁੰਜੇ ਡਿੱਗਕੇ ਰੱਜ ਰੱਜਕੇ ਰੋਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। * * * * * ਹੀਰਾ ਮੇਜ਼ ਦੇ ਉੱਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਰੱਖੀ ਦਾਤ ਵੱਲ ਝਾਕਦਾ ਸੀ। ਘਰ ਦੀ ਰੋਟੀ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਪਈ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮਾਂ ਬੈਠੀ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭੈਣ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਜਵਾਈ ਖਾਂਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਹੀਰੇ ਦੇ ਸਾਫ਼ ਸੁਥਰੇ ਕੱਪੜੇ ਪਾਏ ਸੀ। ।ਪੱਗ ਵੀ ਸੋਹਣੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਪੂਰਾ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਲਿੱਸਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਖਮੋਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬਕੇ ਸਾਰੇ ਖਾਂਦੇ ਸੀ। ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਬੋਲਿਆ। ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀਰਾ ਅਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਚੱਲੇ ਗਿਆ। ਉਸਨੂੰ ਹੇਠੋਂ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਸੁਣਦੀ ਸੀ। ਹਾਲੇ ਵੀ ਉਸ ਵਾਰੇ ਬਹਿਸ ਕਰਦੇ ਸੀ। ਆਪਣਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਪਲੰਘ ਉੱਤੇ ਲਿਟ ਗਿਆ। ਪਸੀਨਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਪੱਖੇ ਲਾ ਦਿੱਤੇ। ਫਿਰ ਵੀ ਗਰਮ ਸਰਦ ਸੀ। ਅਫੀਮ ਦਾ ਅਸਰ ਕਰਕੇ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਜਦ ਅਫੀਮ ਦੇਰ ਤਕ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਸੀ, ਪਿੰਡੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ੇ ਲਈ ਪਿਆਸ ਆ ਜਾਂਦੀ ਸੀ। ਅੰਗ੍ਰੇਜ਼ੀ ਇਸ ਹਾਲਤ ਨੂੰ “ ਕੋਲਡ ਟਰਕੀ” ਆਖਦੇ ਸੀ। ਜੋ ਬੰਦਾ ਇਸ ਹਾਲ ਨੂੰ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਰਾਤ ਲੰਘ ਗਿਆ, ਮਰਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਅਫੀਮ ਦੇ ਅਸਰ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਹੋਜੂਗੀ। ਸੋਫੀ ਬਣਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਸੀ। ਪਰ ਹੀਰਾ ਇਥੇ ਰਾਤ ਤਕ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਭਵਨ ਨੂੰ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਬਦਨ ਇੰਨ੍ਹਾਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਸੀ, ਬੈਡ ਤੋਂ ਉੱਠ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ। ਨੀਂਦ ਚੜ੍ਹ ਗਈ। ਥਲੋ ਟੱਬਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਕੰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਹੀਰਾ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸੁੱਤਾ ਰਿਹਾ।ਫਿਰ ਸਾਰੀ ਰਾਤ। ਕੰਬਦਾ ਰਿਹਾ, ਬਿਸਤਰੇ ਉਪਰ ਪਾਸੇ ਮਾਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਨੀਂਦ ਫਿਰ ਆ ਗਈ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਜਦ ਕੋਲਡ ਟਰਕੀ ਹੁੰਦਾ, ਉਹ ਆਦਮੀ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਾ। ਬੁਖਾਰ ਚੜ੍ਹ ਜਾਂਦਾ। ਅਫੀਮ ਲਈ ਭੁੱਖ ਨਾਲ ਘੁਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀਰੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਹਾਰਕੇ ਤਾਪ ਉਤਰ ਗਿਆ, ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਆਈ। ਹੀਰਾ ਮਰਿਆ ਨਹੀਂ। ਉਂਝ ਮਰ ਸਕਦਾ ਸੀ। ਜਦ ਉੱਠਿਆ, ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਥਿਆਹ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੀ। ਹੁਣ ਜੀ ਕਰਦਾ ਸੀ ਰਸੋਈ ਜਾਕੇ ਫ੍ਰਿੱਜ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਪੀਏ। ਹੁਣ ਗੁੱਡੀ 'ਤੇ ਬਿੱਲੇ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ, ਬਾਹਾਂ ਲੱਤਾਂ ਫੈਲਾਕੇ, ਉਬਾਸੀ ਲਈ। ਫਿਰ ਇੱਕ ਦਮ ਡਰ ਗਿਆ। ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ! ਜਿਥੇ ਅਲਮਾਰੀ ਖੜ੍ਹੀ ਸੀ, ਅਜੀਬ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਹੋਰ ਖਲੋਇਆ ਸੀ। ਕੱਪੜੇ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਪਰ ਆਦਮੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਗੁਣੇ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਜਿਥੇ ਸ਼ੀਸ਼ਾ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ, ਪਤਲੀ ਚਾਦਰ ਵਰਗੀ ਪਰਤਵਾਂ ਤਲ ਸੀ। ਅਪਣੀ ਪਲੰਘ ਨੂੰ ਛੋਇਆ। ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਥਾਂ ਕੋਈ ਚਿਪਚਿਪੀ ਸਿੱਲ੍ਹੀ ਚੀਜ਼ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਮ ਉੱਠ ਗਿਆ। ਜਦ ਪੈਰ ਫ਼ਰਸ਼ ਉੱਤੇ ਟਿਕੇ, ਦਰੀ ਦੇ ਥਾਂ ਖਾਲੀ ਥਾਂ ਸੀ। ਪਰ ਪੈਰਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਿਆ ਜਿਵੇਂ ਕੋਈ ਜਿੰਦੀ ਜੀਉਂਦੀ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਧਰੀ ਸੀ। ਸਹਿਮ ਗਿਆ। ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੇਖਿਆ। ਹਾਂ ਸੁਪਨਾ ਸੀ। ਅਜੀਬ ਆਭਾਸ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਹੀਰਾ ਤਾਂ ਮਹਾਨ ਛੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜ੍ਹੋਤਾ ਸੀ! ਅਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਚੂੰਢੀ ਵੱਢੀ। ਪਰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਭੁੱਖ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਗਈ।- ਇਹ ਝੂੱਠ ਹੈ। ਅਫੀਮ ਦਾ ਅਸਰ ਹੋਏਗਾ। ਚੱਲ ਜੇ ਉੱਠ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇਸ ਅਣਹੋਣ ਥਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸੋਈ ਵੱਲ ਜਾਂਦਾ-।ਜਦ ਬੂਹਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਗਿਆ, ਬੂਹੇ ਦੇ ਥਾਂ ਜਾਲੀ ਸੀ, ਕੋਈ ਰੇਸ਼ਮੀ ਜਰੀ ਦੀ ਬਣਾਈ। ਲੰਘਕੇ ਗਲਿਆਰਾ ਵਿੱਚ ਵੜ ਗਿਆ। ਘਰ ਦੇ ਥਾਂ ਛੱਤਾ ਹੀ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਹਿਲਿਆ-ਮਿਲਿਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਪੌੜੀਆਂ ਉੱਤਰਕੇ ਹੇਠਾ ਤੁਰਕੇ ਗਿਆ,“ਹੇੱਲੋ”, ਕਹਿੰਦਾ। ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉੱਤਰ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਸਭ ਕੁਝ ਖਮੋਸ਼ ਸੀ। ਖੁਦ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਹੋਕੇ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਵੜ ਗਿਆ। ਆਲਾ ਦੁਆਲਾ ਇੱਕ ਦਮ ਅਜੀਬ ਸੀ, ਇੱਕ ਦਮ ਗਿਆਤ। “ ਸੀਤਾ ਰਾਮ!”। ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਜਿਥੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਫ੍ਰਿੱਜ ਖਲੋਤੀ ਸੀ, ਹੁਣ ਇੱਕ ਅਣੋਖਾ ਜਾ ਡੱਬਾ ਖੜਾ ਸੀ। ਮੁੱਠਾ ਬਣਾਇਆ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕਿਰਮ ਦੇ ਕੰਡੇ ਵਰਗੇ ਬੇਹੱਥ ਬਾਹਾਂ ਲਈ ਸੀ, ਨਾਕੇ ਆਦਮੀ ਦੇ ਹੱਥ ਲਈ। ਮਸਾ ਖੋਲ੍ਹੀ। “ਕਿੱਦਾਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ। ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਅਮਲੀ ਬਣਕੇ ਪਾਗਲ ਹੋਗਿਆ। ਕੀ ਪਤਾ ਹੁਣ ਮੈਨੂੰ ਆਦਤ ਛੱਡਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਏ”, ਆਪਣੇ ਆਪਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਫ੍ਰਿੱਜ ਵਿੱਚ ਫੋਲਾ ਫਾਲੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। “ ਕੁਝ ਚੱਜਦਾ ਹੈਗਾ ਕਿ ਨਹੀਂ!”, ਖਿੱਝਕੇ ਡੋਰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਫਿਰ ਤਾਂ ਓਥੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੀ ਡਰਨ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਧੜਕਣ ਪਲ ਲਈ ਰੁਕ ਗਈ। ਹੀਰੇ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਵੱਡਾ, ਪਤਲਾ ਜਾ ਭਰਿੰਡ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ, ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰਦਾ। ਉਸਦੇ ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਦੀ ਟੋਪੀ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾ ਡਰਾਉਣੇ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਸੀ! ਡਰਕੇ ਹੀਰਾ ਪਿੱਛੇ ਹੋਗਿਆ।“ ਹਾਏ!”। ਪਰ ਹੱਦ ਦੀ ਗੱਲ ਸੀ, ਕਿ ਸੀਤਾ-ਭਰਿੰਡ ਦੇ ਗੈਰ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਡਰ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ। ਦਰਿੰਦਾ ਹੀਰੇ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਸੀ! ਸਾਫ਼ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ ਕਿ ਓਨੂੰ ਹੀਰਾ ਵੀ ਅਜੀਬ ਪਰਾਇਆ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਵੀ, ਹੀਰੇ ਨੇ ਇੱਕ ਦੋ ਚੂੰਢੀਆਂ ਅਪਣੇ ਮਾਸ'ਤੇ ਵੱਢੀਆਂ। ਪਰ ਜਦ ਨੀਂਦ ਦੇ ਹਨੇਰੇ'ਚੋਂ ਉੱਠਿਆ ਨਹੀਂ, ਅਪਣੇ ਕਮਰੇ ਵੱਲ ਦੌੜ ਪਿਆ। ਜਦ ਅੰਦਰ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਬੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਕੇਵਲ ਜਾਲੀ ਸੀ। ਬਾਥਰੂਮ ਵਿੱਚ ਚੱਲੇ ਗਿਆ ( ਇਥੇ ਵੀ ਬੂਹਾ ਦੇ ਥਾਂ ਚਾਦਰ ਹੀ ਸੀ)। ਖੁੰਜੇ ਵਿੱਚ ਕੰਨਾਂ'ਚ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪਾਕੇ ਬਹਿ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਬਾਹਰੋ ਭੀਂ ਭੀਂ ਅਵਾਜ਼ ਆਉਂਦੀ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਸ਼ਿਕਾਰ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਇਕੱਲੇ ਸੀਤਾ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ; ਦੋ ਕੁ ਤਿੰਨ ਹੋਰ ਵੀ! ਹੀਰਾ ਵੀ ਭੀਂ ਬੋਲਣੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਜਦ ਉਪਰ ਝਾਕਿਆ, ਜਾਲੀ ਵੱਲ ( ਜਿਥੇ ਅਸਲੀਅਤ'ਚ ਬੂਹਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ) ਚਾਰ ਭਿਆਨਕ ਮੁਖ ਸਨ। ਮੁਖ ਜਾਂ ਮੱਕੜੇ! ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਟੋਪ ਪਾਕੇ ਸੀਤਾ-ਭਰਿੰਡ ਸੀ, ਉਸਦੇ ਅੱਗੇ ਇੱਕ ਪਤਲੀ ਭਰਿੰਡਣੀ ( ਸਿਰ ਉੱਤੇ ਚੁੰਨੀ ਪਾਈ ਸੀ), ਇੱਕ ਮੋਟੀ ਜੀ ਭਰਿੰਡਣੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਭਾਰਾ ਜਾ ਭੌਰਾ, ਬਿੱਲੇ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿੱਚ! ਹੀਰੇ ਨੇ ਕੰਨ ਫੜ ਲੈ! “ਰੱਬਾ ਮੈਂ ਫੀਮ ਕਦੀ ਨ੍ਹੀਂ ਖਾਉਗਾ!”। ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰੀ ਗਏ! ਜਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹੀਰੇ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੀ, ਡਰਕੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋ ਗਏ। ਫਿਰ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗੇ। ਸੀਤਾ ਓਭਰਿੰਡ ਉੱਡ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਗੁੱਡੀ- ਭਰਿੰਡਣ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹੀਰੇ ਕੋਲ ਆਈ। ਛੱਤੇ ਦੀ ਕੰਧ ਨਾਲ ਐਣ ਨੇੜੇ ਹੋਕੇ ਡਰਦਾ ਹੀਰਾ ਖੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਜਦ ਉਸਦੀ ਲੰਬੀ ਵਾਲ ਵਾਲੀ ਬੇਹੱਥ ਲੱਤ ਨੇ ਮੂੰਹ ਛੋਇਆ, ਓਥੇ ਖੜਾ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋਗਿਆ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਜਦ ਹੀਰਾ ਉੱਠਿਆ, ਉਸਨੇ ਸੋਚਿਆ, - ਚੰਗਾ ਹੋਗਿਆ, ਅਜੀਬ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲ ਗਿਆ। ਸੁਪਨੇ ਦੇ ਭੁੱਲ-ਭੁਲਈਆ'ਚ ਫਸਕੇ ਬਹੁਤ ਡਰ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਦ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ, ਹਾਲੇ ਉਸ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀ! ਸੋਚਣ ਲੱਗਾ “ ਕੀ ਪਤਾ ਮੈਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰਾ ਹੋਗਿਆ? ਬਹੁਤੀ ਫੀਮ ਖਾ ਲਈ? ਕੀ ਪਤਾ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ?”। ਪਰ ਹੀਰਾ ਪਕਾ ਸੀ ਕਿ ਮੌਤ ਬਾਅਦ ਸਿਰਫ਼ ਹਨੇਰਾ ਹੀ ਹੁੰਦਾ।ਕੋਈ ਹੋਰ ਚੱਕਰ ਸੀ। ਉੱਠਕੇ ਜਾਲੀ'ਚੋਂ ਸਿਰ ਬਾਹਰ ਕੀਤਾ। ਥੱਲੋ ਭਰਿੰਡਾਂ ਦੀ ਭਿਣਕ ਆਉਂਦੀ ਸੀ। ਜਦ ਸ਼ਬਦ ਅਜੀਬ ਹੋ, ਫਿਰ ਭਿਣਕ ਲੈਣੀ ਵੀ ਔਖੀ ਹੁੰਦੀ। ਹੁਣ ਕੀ ਕਰੇ?- ਜੇ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਸੁਪਨਾ ਹੀ ਸੀ, ਭਰਿੰਡ ਮੇਰਾ ਕੀ ਵਿਗਾੜੋ ਗੇ? ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ-। ਇਸ ਸੋਚ ਨਾਲ ਹੇਠਾ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਜਦ ਬੈਠਕ ਦੇ ਥਾਂ ਪਹੁੰਚਿਆ ( ਉਂਝ ਬੈਠਕ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਮਖੀਰ ਵਿੱਚ ਖੁਲ੍ਹਾ ਥਾਂ), ਸਾਰੇ ਘੁੰਮਕੇ ਆਦਮੀ ਵੱਲ ਦੇਖੇ ਡਰ ਗਏ। ਹੁਣ ਮੱਖੀਆਂ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ ਡਰਕੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋਣ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੀਰੇ ਦਾ ਬੋਲ ਬੇਅਰਾਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਬੰਦੇ ਦਾ ਰੂਪ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਕਿਉਂਕਿ ਜਿੰਨਾ ਸਾਫ਼ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਭਰਿੰਡ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ, ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜੀਬ ਚੀਜ਼ ਦੀਂਦੀ ਸੀ- ਆਦਮੀ। “ ਓਏ, ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਮੈਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੋ! ਠੀਕ ਹੈ। ਮੇਰੀ ਕਲਪਨਾ ਹੈ। ਅੱਛਾ, ਤੂੰ ਬਿੱਲਾ- ਭੌਰਾ ਲੱਗਦਾਂ। ਤੂੰ ਗੁੱਡੀ- ਭਰਿੰਡਣ। ਤੁਸੀਂ ਮਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋ। ਸਮਝ ਗਿਆ। ਜਾਨੀ ਕੇ ਸਾਰਾ ਟੱਬਰ ਇਸ ਰੂਪ'ਚ ਹੈ। ਘਰ ਵੀ। ਕੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗੀ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਭਿਣਕ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਚਿੜਾਉਂਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਤੁਹਾਡੀ ਕਿਥੇ ਘੱਟ ਹੈ। ਕੰਨ ਖਾਂਦੀ ਏ! ਜਿੰਨੇ ਬਦਸੂਰਤ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦੇ, ਓਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਮੈਂ ਕਰੂਪ ਹਾਂ? ਸੁਪਨਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਵੀ ਮੇਰਾ ਹੀ ਐ। ਜੋ ਕਰਨਾ, ਮੈਂ ਕਰ ਸੱਕਦਾ”, ਇੱਦਾਂ ਕਹਿਕੇ ਛੱਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਮਗਰ ਉਤੇਜਿਤ ਭਰਿੰਡ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਏ। ਜਦ ਕਦਮ ਬਾਹਰ ਰੱਖਕੇ, ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗਣ ਲੱਗਾ ਸੀ। ਬਿੱਲੇ ਨੇ ਚੁੰਝ ਵਿੱਚ ਫੜਕੇ ਪਿੱਛੇ ਖਿਚ ਲਿਆ। ਹੀਰਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਗਿਆ। ਛੱਤਾ ਕੋਈ ਉੱਚੇ ਰੁੱਖ ਦੀ ਟਾਹਣੀ ਤੋਂ ਲਮਕਦਾ ਸੀ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਸਰਸਰੀ ਨਜ਼ਰ ਆਸ ਪਾਸ ਮਾਰੀ। ਜੰਗਲ ਸੀ। ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਵਣ। ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਡਾਲੀਆਂ ਤੇ ਮਖੀਰ ਟੰਗੇ ਸੀ। ਧਰਤੀ ਤਾਂ ਦਿੱਸਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ! ਬਿੱਲਾ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਅੰਦਰ ਲੈ ਗਿਆ। ਕਾਸ਼! ਕਿਸ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸੀ! ਚੂੰਢੀ ਫਿਰ ਵੱਢੀ। “ਹਾਏ!”, ਕੀ ਹੋ ਸੱਕਦਾ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ? * * * * * ਹੀਰਾ ਪਲੰਘ ਵਰਗੀ ਚੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਪਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਉੱਠਕੇ ਜਿਥੇ ਬਾਰੀ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰੀ। ਦੂਰ ਤਕ ਦਰਖਤ ਹੀ ਦਿੱਸਦੇ ਸਨ। ਹਰੇਕ ਰੁੱਖ ਤੋਂ ਮਖੀਰ ਲੰਮਕਦੇ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਮ ਅਜੀਬ ਲੱਗਾ, ਬੇਗਾਨਾ ਲੱਗਾ; ਪਰ ਜੇ ਦੇਰ ਲਈ ਕੋਈ ਥਾਂ ਵੱਲ ਤੱਕਦਾ ਸੀ, ਫੇਰ ਉਸਦੇ ਪਿਆਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਰਗਾ ਰੂਪ ਜਾਪਦਾ ਸੀ।ਚੂੰਢੀਆਂ ਵੱਢ ਵੱਢਕੇ ਅੱਕ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਪੱਕਾ ਯਕੀਨ ਹੋਗਿਆ ਕਿ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਭੁੱਖ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਭਰਿੰਡ-ਟੱਬਰ ਨੂੰ ਹਾਕ ਮਾਰੀ। ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਆਇਆ ਨਹੀਂ।- ਸਾਰੇ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਮੈਤੋਂ ਡਰਦੇ ਹੈ? ਫਿਰ ਹਾਰਕੇ ਗੁੱਡੀ ਆ ਗਈ। ਬੋਲਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਹੱਥ ਨਾਲ ਹੀਰੇ ਨੇ ਆਪਣੇ ਢਿੱਡ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ। ਗੁੱਡੀ ਸਮਝ ਗਈ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਿਰ ਬਾਅਦ ਅੰਦਰ ਆਕੇ ਪਲੰਘ ਉੱਤੇ ਚੁੰਝ ਵਿੱਚੋਂ ਕੀੜੇ ਮਕੌੜੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤੇ। ਹੀਰਾ ਹੈਰਾਨ ਹੋਗਿਆ। ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਖੇਹ ਸੁਆਹ ਖਾਣੀ ਪਵੇਗੀ? ਜਦ ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਹੀਰੇ ਨੇ ਨੱਕ ਚੱਕਿਆ, ਖਿੱਜਕੇ ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰਦੀ ਉਡ ਗਈ। ਕਈ ਘੰਟੇ ਬੀਤੇ। ਹਾਰਕੇ ਭੁੱਖੇ ਭਾਖੇ ਹੀਰੇ ਨੇ ਕੀੜੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲੈ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
|
ਕਈ ਦਿਨ ਬੀਤ ਗਏ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਗਿਆ ਉਹ ਇਥੇ ਫਸ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਹ ਅਣਹੋਣੀਸਤਾਨ ਹੀਰੇ ਦਾ ਸੰਸਾਰ ਸੀ। ਨਿਤ ਨਿਤ ਕੀੜੇ ਮਕੌੜੇ ਖਾਣ ਲਈ ਮਿਲਦੇ ਸੀ। ਅਫੀਮ ਲਈ ਚਾਹਤ ਤਾਂ ਪਿਘਲ ਗਈ ਸੀ। ਹੁਣ ਰੋਟੀ; ਮਸਰਾਂ ਦੀ ਦਾਲ ਅਤੇ ਸਾਗ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਆਉਂਦੇ ਸੀ। ਕੀ ਪਤਾ ਓਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸੁਪਨਾ ਸੀ? ਆ ਥਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਸਚਾਈ ਸੀ? ਜਦ ਹਫਤੇ ਉਪਰ ਹਫਤੇ ਬੀਤ ਗਏ, ਹੀਰੇ ਨੇ ਅਪਣੀ ਕਿਸਮਤ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਭਰਿੰਡਾਂ ਦੀ ਭੀਂ ਭੀਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ। ਸਾਲ ਲੰਘ ਗਿਆ, ਅਤੇ ਓਹ ਦਿਨ ਆਗਿਆ ਜਦ ਭੀਂ ਭੀਂ ਦੇ ਥਾਂ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਵਾਕ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਖੁਦ ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰਨ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਇੱਦਾਂ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਣੋਖੀ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਗੁਹ ਕੀਤਾ। ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਹਿੰਦੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦਾ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲਦਾ ਸੀ। ਉਂਝ ਤਾਂ ਭਰਿੰਡੀ ਜਬਾਨ ਬੋਲਦੇ ਸਨ। ਪਰ ਜੱਦੋਂ ਦਾ ਪਲੇ ਪੈਣ ਲੱਗਾ, ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਹਿੰਦੀ ਸੁਣਦੀ ਸੀ ਜਾਂ ਪੰਜਾਬੀ। ਹੀਰੇ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਨਹੀਂ ਬੋਲਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹਿੰਦੀ ਬੋਲਦਾ ਸੀ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਕੀ ਹਾਲ ਹੋਗਿਆ? ਉਲਟਾ ਕੰਮ ਸੀ! “ ਮੈਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਅੱਕ ਗਿਆ ਬਿੱਲੇ; ਕਦ ਮੈਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੇਣਾ?”, ਹੀਰੇ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ, ਆਖਿਆ। “ ਭੀਂ, ਤੁਮ ਕੋ, ਭੀਂ, ਬਾਹਰ ਲੈ ਕੇ, ਭੀਂ ਜਾਣਾ, ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ, ਭੀਂ”, ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ। “ ਕਿਉਂ?” “ ਆਪਣੇ ਵੱਲ, ਭੀ, ਤੁਮ ਨੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਮੇ ਦੇਖਿਆ ਹੋ? ਭੀਂ, ਤੁਮ ਨੇ ਇੱਕ ਦਿਨ ਮੇ, ਭੀਂ, ਚੰਗਾ ਭਲਾ, ਭੀਂ, ਡੇਹਮੂ ਥਾ। ਫੇਰ, ਭੀਂ, ਅੱਗਲੇ ਦਿਨ ਉੱਠ ਕੇ, ਭੀਂ, ਅਜੀਬ ਭੂਤ ਬਣ ਗਿਆ”, “ ਨਹੀਂ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਭਰਿੰਡ ਬਣ ਗਏ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇਨਸਾਨ ਸੀ”, “ ਇਨਸਾਨ ਕਿਆ ਹੋਤਾ? ਥੁਮਾਰਾ ਕਲਪਨਾ ਤੇਜ ਹੂੰ। ਭੀਂ, ਤੁਮ ਕੋ ਕਈ ਵਾਰੀ ਕਿਹਾ ਕੇ, ਇਨਸਾਨ ਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਨਹੀਂ। ਸਿਰਫ਼ ਕਾਹਾਣੀਆਂ ਮੇ ਹੂੰ। ਹੁਮ ਡਾਕਟਰਾਂ ਕੋ ਡਰਤੇ ਲਿਆਂਦੇ ਨਹੀਂ; ਜਭ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਅੱਖਾਂ ਰੱਖੀਆਂ, ਡਰਕੇ ਤੁਮ ਕੋ ਅੰਦਰ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ”। “ ਫਿਰ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਪਕਾ ਇਥੇ ਹੀ ਰੱਖਣਾ?” “ ਹਮਾਰੇ ਘਰ ਕੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਿਆ ਸਵਾਲ ਹੋ”, “ ਫੇਰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪਰਿੰਦਾ ਹੀ ਹੋ”। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਗੁੱਡੀ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਰਾਜਧਾਨੀ ਇੱਥੇ ਮੱਖੀਆਂ ਦੀ ਸੀ। ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਹੀਰੇ ਵਰਗਾ ਡਰਾਉਣਾ ਅਜੂਬਾ, ਉਜੱਡ ਦੈਂਤ ਪੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸੱਕਦੇ ਸੀ। ਜਦ ਹੀਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਆਇਆ, ਬਿੱਲਾ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਪਰ ਮਾਂ ਨੇ ਬਚਾ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਭੈਣ ਨੂੰ ਵੀ ਤਰਸ ਆਗਿਆ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹੀਰਾ ਪਰਦੇਸ਼ ਗਿਆ। ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਰੱਖਦੇ ਸੀ, ਜਦ ਕੋਈ ਪਰਾਹੁਣਾ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਹਰ ਰੋਜ਼ ਰੱਬ ਨੂੰ ਆਖਦੇ ਸੀ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦੇ। ਡੇਹਮੂ ਵਾਪਸ ਬਣਾ ਦੇ-। ਜਦ ਯੁਵਕ ਹੁੰਦਾ ਸੀ, ਹੀਰਾ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਨਾਲ ਖੇਲਦਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਫਿਰ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੋਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਕਰਨ ਸੀ ਕਿ ਕੇਵਲ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਹੀਰੇ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਬਾਤ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਅਪਣੀ ਦੁਨੀਆ ਵਾਰੇ ਦੱਸਿਆ। ਓਹ ਹੈਰਾਨ ਸੀ ਹੀਰੇ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਕਿੰਨੀ ਚੁਸਤ ਸੀ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਹੀਰਾ ਵੀ ਮਨਣ ਲੱਗ ਗਿਆ ਕਿ ਖ਼ਬਰੇ ਮੈਂ ਵੀ ਭਰਿੰਡ ਸੀ, ਪਰ ਕੋਈ ਦੀਰਘ ਰੋਗ ਨੇ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡੇ ਨੂੰ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ-। ਹੀਰੇ ਨੇ ਸਹੁੰ ਖਾਲੀ, “ ਮੈਂ ਕਦੀ ਅਫੀਮ ਨਹੀਂ ਖਾਵਾਂਗਾ”। ਛੱਤੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਭਰਿੰਡਾਂ ਦੀ ਓਪਰੀ ਖੱਲ ਪਈ ਦਿੱਸ ਗਈ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਸੱਪ ਵਾਂਗ ਖੱਲੜੀ ਝਾੜ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਹੀਰੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਵਿੱਚ ਸੋਚ ਆ ਗਈ! ਜਦ ਉਸ ਰਾਤ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਥਾਂ ਸਾਰਾ ਟੱਬਰ 'ਕੱਠਾ ਹੋਇਆ, ਹੀਰਾ ਹੇਠਾਂ ਆਇਆ ਛਾਤੀ ਚੌੜੀ ਕਰਕੇ। ਸਾਰੇ ਉਸਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਗਏ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਅਪਣੇ ਢੂਹੀ ਉੱਤੇ ਖੰਭ ਜੋੜ ਦਿੱਤੇ ਸੀ। ਪਿੰਡੇ ਉੱਤੇ ਕਾਲਾ ਅਤੇ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਭਰਿੰਡਾਂ ਦਾ ਬਾਲਕ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸਦੇ ਦੋ ਕਰਨ ਸੀ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਮੰਨਣ ਲੱਗ ਗਿਆ ਕਿ ਜੋ ਅਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਮਝਿਆ, ਸਿਰਫ਼ ਅਨੋਖੀ ਸੋਚ ਸੀ। ਦਰਅਸਲ ਭਰਿੰਡ ਹੀ ਸੀ। ਜੋ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ, ਸਚਾਈ ਸੀ। ਕੋਈ ਲੰਬੀ ਨੀਂਦ ਵਿੱਚੋਂ ਉੱਠਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਲੀ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ। ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸੁਣਕੇ ਸਾਰੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਗਏ। ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਸੀ ਕਿ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੈਦ ਰਹਿਕੇ ਅੱਕ ਗਿਆ ਸੀ। ਜੇ ਬਾਹਰੋ ਭਰਿੰਡ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਸੀ, ਫਿਰ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿੱਠ ਚੜ੍ਹਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮ ਸੱਕਦਾ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਮੰਨ ਗਏ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਉਸ ਰਾਤ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਨਾਲ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਉਂਝ ਤਾਂ ਭਰਿੰਡ ਆਪਣੀ ਹੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਦੇ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਵੱਖਰੀਆਂ ਉਪਭਾਸ਼ਾਂ ਸਨ। ਹੁਣ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਉਪਭਾਸ਼ੇ ਦੇ ਫਰਕ ਦਾ ਪਤਾ ਸੀ। ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਦੀ ਜਬਾਨ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਆਖਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਅਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਨੂੰ ਹਿੰਦੀ। ਇਸ ਵਰਣਨ ਨਾਲ ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਚੱਲਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸੀ। ਉਸ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਗੱਲ ਤੁਰੀ। “ ਮੈਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਤੈਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੀ (ਇਸ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰੀ ਭਰਿੰਡ ਬੋਲੀ) ਬੋਲਦੇ” “ ਮਾਲਿਕ ਜੀ, ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਬੋਲੀ ਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਤਾਂ ਬਾਹਰੋ ਆਇਆ। ਪੰਜਾਬੀ ਤਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਜਬਾਨ ਹੈ। ਨੌਕਰ ਬੋਲਦੇ ਨੇ। ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੌ ਸਾਲਾ ਵਿੱਚ ਤੇਰੀ ਕੌਮ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਛੱਡ ਦੇਵੇਗੀ? ਕਦੀ ਨਹੀਂ!” “ ਤੂੰ ਤਾਂ ਅਪਣੀ ਬੋਲੀ, ਜੇ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਬਿਹਾਰ ਦੀ ਹੈ, ਛੱਡੀ ਨਹੀਂ?” “ ਜਿਹੜਾ ਬੰਦਾ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਨੂੰ ਛੱਡਦਾ, ਉਸਨੂੰ ਅਪਣੇ ਲਈ ਕੋਈ ਪਿਆਰ ਹੈ ਨਹੀਂ। ਕਿਸ ਮੂੰਹ ਨਾਲ ਓਹੀ ਆਦਮੀ ਅਪਣੇ ਨਿਆਣਿਆਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਸੱਕਦਾ, ਰੀਤ ਰੱਖ, ਰਿਵਾਜ ਰੱਖ, ਧਰਮ ਰੱਖ? ਸੱਚ ਹੈ ਜਦ ਵਿਦੇਸ਼ ਬੰਦਾ ਚੱਲਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਸ ਹੀ ਦਿਨ ਫੈਸਲਾ ਬਣਾਲਿਆ ਹੈ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡਣ ਦਾ।ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਕਹਿਣ ਪੁਰਾਣੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਜੀਓਣ”। “ ਪਰ ਤੂੰ ਤਾਂ ਹਾਲੇ ਅਪਣੀ ਬੋਲੀ ਬੋਲਦਾ?” “ ਕੱਲ੍ਹ ਦੇਖੀਏ। ਬੱਚੇ ਕੀ ਬੋਲੂਗੇ। ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਮਗਰ ਲੱਗਣਾ। ਨਾਲੇ ਮਾਲਿਕ ਜੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਤੂੰ ਹਿੰਦੀ ਆਖੀ ਜਾਂਦਾ, ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ। ਜਿਸਨੂੰ ਤੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਸੱਦਦਾ, ਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਕੱਲ੍ਹ ਤੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ। ਆਪਣੀ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ”। “ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਭਰਿੰਡੀਸਤਾਨ ਉਲਟ ਪੁਲਟ ਹੈ”। “ ਲੈ ਸ਼ਹਿਦ ਦੀ ਮੱਖੀ ਖਾ”, ਹੀਰੇ ਨੇ ਮੂੰਹ ਵਿੱਚ ਪਾ ਲਈ। * * * * * ਹੀਰਾ ਗੁੱਡੀ ਦੀ ਪਿੱਠ ਉੱਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋਗਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਬਦਨ ਉੱਤੇ ਕਾਲਾ ਪੀਲਾ ਰੰਗ ਲਾਇਆ ਸੀ। ਗੁੱਡੀ ਉੱਤੇ ਬਹਿਕੇ ਅਲੋਪ ਸੀ। ਭਰਿੰਡਾਂ ਨੇ ਗੁੱਝੇ ਹੋਏ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਉੱਡਕੇ ਲੈ ਕੇ ਗਏ। ਗੁੱਡੀ ਦੇ ਸਾਮ੍ਹਣੇ ਬਿੱਲਾ ਸੀ, ਪਿੱਛੇ ਤਾਰੋ। ਜਿਹੜੇ ਵਾਲ ਭੈਣ ਦੀ ਢੂਹੀ ਉੱਤੇ ਸੀ, ਹੀਰੇ ਨੇ ਫੜੇ। ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਬੜੇ ਬੜੇ ਬਿਰਖ ਸਨ। ਉਪਰੋਂ ਉਪਰੋਂ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਸਬਜ਼ ਵਣ ਹੀ ਦਿੱਸਦਾ ਸੀ; ਪਰ ਜਦ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ, ਜਿਹੜਾ ਸ਼ਹਿਰ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚੋਂ ਪਛਾਣ ਸੀ, ਉਸਦੀ ਰੂਪ-ਰੇਖਾ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਓਹੀ ਸੜਕਾਂ, ਓਹੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਹੁਣ ਜੰਗਲ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਸ਼ਹਿਰ ਹਿਲਿਆ ਸੀ, ਮਖੀਰ ਓਥੇ ਸਨ ਜਿਥੇ ਘਰ ਹੁੰਦੇ ਸੀ। ਪਰ ਓਹ ਤਾਂ ਸੁਪਨਾ ਸੀ, ਹੈ ਨਾਂ? ਗੁੱਡੀ ਨੇ ਮੰਦਰ ਦੇਖਾਏ, ਕਾਰਖਾਨੇ ਵੀ। ਹਰੇਕ ਦਰਖਤ ਕੋਲ ਭਰਿੰਡ ਵਸਦੇ ਸੀ। ਜੰਗਲ ਰੁੱਝਿਆ ਸੀ ਇੰਨਾਂ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਨਾਲ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਦੇਖ ਕੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਆ ਗਈ। ਤਾਜ਼ੀ ਹਵਾ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਫ਼ਰਕ ਪਿਆ। ਇੱਦਾਂ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਉੱਡਦੇ ਸੀ, ਜਦ ਇੱਕ ਛਤਰੀ ਵਰਗਾ ਫਲ ਦਿੱਸ ਪਿਆ। ਦਰਅਸਲ ਇੱਕ ਕਾਣਿਆ ਖ਼ਰਬੂਜ਼ਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਕੱਟਕੇ ਛਤਰੀ ਬਣਾਈ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਹੇਠਾ ਇੱਕ ਭੂੰਡ ਖੜ੍ਹਾ ਖਲੋਤਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਬਨਾਵਟ ਵੇਖਕੇ ਭਵਨ ਯਾਦ ਆਗਿਆ। ਹੀਰੇ ਨੇ ਗੁੱਡੀ ਨੂੰ ਇਸ਼ਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਨੇੜੇ ਜਾਣ ਲਈ। ਜਦ ਖ਼ਰਬੂਜ਼ੇ ਦੇ ਐਨ ਉੱਤੇ ਉੱਡ ਰਹੀ ਸੀ, ਭੂੰਡ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਤੋਂ ਸਮਝ ਲੱਗ ਗਈ ਕਿ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਭਵਨ ਸੀ। ਭਵਨ ਦੀ ਵੀ ਅੱਖ ਤਿੱਖੀ ਸੀ; ਉਸਨੇ ਅਨੋਖੇ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਪਛਾਣ ਲਿਆ। “ ਹੀਰਾ!”। ਜਦ ਹਾਕ ਮਾਰੀ, ਗੁੱਡੀ ਭਰਾ ਨੂੰ ਪਰੇ ਲੈ ਗਈ। “ ਆਦਮੀ ਕੌਣ ਥਾਂ?” “ ਕੋਈ ਨਹੀਂ”, ਝੂੱਠ ਬੋਲਕੇ ਕੁੱਲਫੀ ਵੇਚਣ ਵਾਲੇ ਵੱਲ ਆਖਰੀ ਝਾਤ ਮਾਰੀ। ਹਾਂ, ਹੁਣ ਅਫੀਮ ਦੇ ਮਗਰ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ। ਟੱਬਰ ਕੋਲ ਵਾਪਸ ਆਗਿਆ ਸੀ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਉਸ ਰਾਤ ਘਰ ਭਰਿੰਡਾਂ ਨੇ ਭੰਗੜੇ ਪਾਏ, ਜਿੱਦਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਭਰਿੰਡ ਪਾ ਸੱਕਦੇ ਸੀ। ਹੀਰਾ ਵੀ ਬਹੁਤ ਖ਼ੁਸ਼ ਸੀ। ਸ਼ਰਾਬ ਵਰਗਾ ਰਸ ਚੂਸਿਆ। ਨਵੇਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਸ਼ਾ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਇਸ ਹਾਲ ਵਿੱਚ ਸੌਂ ਗਿਆ। ਪਰ ਇਸ ਰਾਤ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਆਉਣੀ ਸੀ। ਮੱਥੇ ਤੋਂ ਮੁੜ੍ਹਕਾ ਚੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਲੰਘ ਵਰਗੀ ਚੀਜ਼ ( ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਪਿਆ ਸੀ) ਗਿੱਲੀ ਹੋ ਗਈ। ਪੇਟ ਦੁੱਖਦਾ ਸੀ, ਸਾਹ ਔਖੀ ਦੇਣੀ ਆਉਂਦਾ ਸੀ। ਸਾਰੇ ਸਰੀਰ ਉੱਤੇ ਖਾਜ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਪਿੰਡੇ ਉੱਤੇ ਕੀੜੇ ਕਮੌੜੇ ਤੁਰਦੇ ਫਿਰਦੇ ਸਨ। ਹੱਥ ਅੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇੱਦਾਂ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਖੋਭ ਦਿੱਤੇ ਸੀ। ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ “ਪਲੰਘ” ਉੱਤੇ ਇਧਰ ਉਧਰ ਘੁੰਮਦਾ ਰਿਹਾ, ਕਈ ਚਿਰ ਲਈ। “ਪਲੰਘ” ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਨੂੰ ਮੁੱਠੀਆਂ ਵਿੱਚ ਜੋਰ ਦੇਣੀ ਪਕੜ ਲਿਆ। ਫਿਰ ਉੱਚੀ ਚੀਕ ਮਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਆਵਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਜਦ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ੍ਹੀਆਂ, ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸੂਝ ਬਦਲ ਗਈ। ਲੱਤਾਂ ਬਹੁਤ ਦੁਖਦੀਆਂ ਸੀ। ਅਪਣੇ ਨਹੁੰ ਨਾਲ ਪੱਟਾਂ ਪਿੰਨੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋਰ ਦੇਣੀ ਚੋਭਣ ਲੱਗ ਗਿਆ।ਹੱਥਾਂ ਨੇ ਮਾਸ ਹੱਡੀਆਂ ਤੋਂ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਹੀਰਾ ਪਾਗਲ ਹੋਗਿਆ; ਪਿੰਡੇ ਤੋਂ ਮਾਸ ਪਾਟਦਾ ਸੀ। ਜਿੱਦਾਂ ਕਸਾਬ ਅਪਣੇ ਟੋਕੇ ਨਾਲ ਮੀਟ ਦੇ ਟੁਕੜੇ ਕੱਟਦਾ, ਇੱਦਾਂ ਸਾਰੀ ਲੱਤ ਉੱਤੋਂ ਮਾਸ ਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਪਿੰਡਾ ਰੱਤ ਨਾਲ ਲਿਬੜਿਆ ਸੀ। ਲਹੂ ਦੇ ਹੇਠ ਆਦਮੀ ਦੀਆਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਟੰਗਾਂ ਦੇ ਥਾਂ ਭਰਿੰਡ ਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਕਾਲੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਸਨ! ਢਿੱਡ ਦੇ ਪਾਸੋ ( ਜਿੱਥੇ ਗੁਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ) ਹੋਰ ਚੀਸ ਪੈ ਗਈ। ਮਾਸ ਫੁੱਟ ਗਿਆ; ਜਿੱਦਾਂ ਗੰਡੋਆ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ, ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੋਨੋਂ ਪਾਸੋ ਮੱਖੀ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ! ਹੀਰਾ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਬਦਨ ਉੱਤੋਂ ਮਾਸ ਲਾਹਣ ਲੱਗ ਪਿਆ, ਜਿੱਦਾਂ ਕੱਪੜੇ ਖੋਲ੍ਹੀਦੇ। ਉਸਦੀ ਕੰਗਰੋੜ ਲੰਬੀ ਹੋਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਸਾਰੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਪਈ ਖਿਚ। ਲੱਕ ਪੀੜ ਇੰਨ੍ਹੀ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਦਰਦ ਕੋਈ ਡੂਮਘੀ ਹਨੇਰੀ ਸਮਾਧੀ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਿਆ। ਨਾੜਾਂ ਦੇ ਤਾਣੇ ਨਾਲ ਪਿੰਡੇ ਦਾ ਰੂਪ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਜਦ ਉਸਨੇ ਸ਼ੀਸ਼ੇ ਵਰਗੇ ਕੱਪੜੇ ਵੱਲ ਦੇੱਖਿਆ, ਡਰ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਹੀਰੇ ਦਾ ਸਿਰ ( ਇਨਸਾਨ ਦਾ ਸੀਸ, ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ), ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਭਰਿੰਡ ਦੇ ਜਿਸਮ ਉੱਤੇ ਸੀ! ਬਾਹਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਹੁਣ ਮਾਸ ਲੱਥ ਗਿਆ। ਭਰਿੰਡ ਨੇ ਅਪਣੀ ਮੁਹਰਲੀ ਲੱਤ ਨਾਲ ਆਦਮੀ ਦਾ ਨਕਾਬ ਲਾਹ ਦਿੱਤਾ। ਹੁਣ ਸਾਫ਼ ਭੂੰਡ ਦਾ ਸਿਰ ਹੀ ਸੀ। ਇੱਦਾਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰ ਲਈ ਖੜਾ ਰਿਹਾ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਦੁੱਖ ਹਟ ਗਿਆ, ਜਿੱਦਾਂ ਕਾਲਡ ਟੱਰਕੀ ਦੇ ਹਾਲ ਬਾਅਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਨ ਵਿੱਚ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਆ ਗਈ: ਉਮਾਹ ਵੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਅਪਣੇ ਟੱਬਰ ਵਰਗਾ ਬਣ ਗਿਆ! ਰੋਗ ਹਟ ਗਿਆ! ਲੋਇਣ ਵਿੱਚੋਂ ਹਜ਼ਾਰ ਸ਼ੀਸ਼ਿਆਂ ਨੇ ਹਰੇਕ ਦਿਸ਼ਾ, ਸਾਰਾ ਆਲਾ ਦੁਆਲਾ, ਇੱਕ ਝਾਤ ਨਾਲ ਦੇਖਾਇਆ। ਕਮਰੇ ਦਾ ਰੂਪ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਬੰਦੇ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਹੀਂ, ਪਰ ਮਕੌੜੇ ਵਰਗੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਨ। ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਤਾਂ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਸੀ! ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਜਚਦਾ ਸੀ। ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਵਿੱਚ ਜੀ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਗੁੱਡੀ, ਬਿੱਲੇ'ਤੇ ਮਾਂ ਕੋਲ ਜਾਣ ਨੂੰ। ਓਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗਾ ਹੁਣ ਹਾਂ! ਇਸ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਉੱਚੀ ਦੇਣੀ ਭਿਣ ਭਿਣ ਕਰਦਾ, ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਉੱਡ ਗਿਆ।
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
ਪਹਿਲਾਂ ਤਾਂ ਸੋਚਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਅੱਖਾਂ ਨਵੀਆਂ ਸਨ, ਆਲਾ ਦੁਆਲਾ ਤਾਂਹੀ ਅਜੀਬ ਲੱਗਦਾ ਸੀ। ਫਿਰ ਅੰਜ ਕੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਗਿਆ, ਕਿ ਮਖੀਰ ਦਾ ਰੂਪ ਫਿਰ ਬਦਲ ਗਿਆ। ਛੱਤੇ ਦੇ ਥਾਂ ਪਕੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਸਨ। ਉਸ ਘਰ ਵਰਗਾ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਬਹੁਤ ਦੇਰ ਪਹਿਲਾਂ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੋਈ ਭਾਫ਼ੀ ਧੁੰਦ ਪਿੱਛੇ ਲੁੱਕਿਆ ਸੀ; ਇੱਕ ਮਕਾਨ ਜਿਸਨੂੰ ਯਥਾਰਥ ਨੇ ਅੰਧਕਾਰ ਵਿੱਚ ਲੁਕੋ ਦਿੱਤਾ। ਇੱਕ ਪੱਲ ਲਈ ਹੀਰੇ ਨੇ ਸੋੱਚਿਆ, ਓਹ ਥਾਂ ਸਚਾਈ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਜਾਂ ਇਹ ਥਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਹੈ? ਨਸ਼ਾ ਫਿਰ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ? ਹੋ ਨਹੀਂ ਸੱਕਦਾ। ਅਫੀਮ ਤਾਂ ਖਾਧੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦ ਭਰਿੰਡ ਥੱਲੇ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਸਾਰੇ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦੇ ਸੀ, ਜਿੱਵੇਂ ਕੋਈ ਦੈਂਤ ਦਿੱਸਿਆ ਸੀ। ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਣਾਉਣ ਲਈ ਭੀਂ ਭੀਂ ਕਰੀ ਗਿਆ। ਪਰ ਹੁਣ ਭਰਿੰਡ ਦੇ ਨੈਣ ਠੀਕ ਹੋ ਗਏ; ਹੁਣ ਭਰਿੰਡ ਦੀ ਵਾਰੀ ਸੀ ਹੈਰਾਨ ਹੋਣ ਦੀ। ਗੁੱਡੀ, ਬਿੱਲਾ ਅਤੇ ਮਾਂ ਸਨ। ਪਰ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ! ਉਂਝ ਭਰਿੰਡ ਨੂੰ ਤਾਂ ਪਰਿਵਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚੇਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਇਨਸਾਨ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੀ ਖਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਗਵਾਚਾ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਇਨਸਾਨ ਇੰਨ੍ਹੇ ਵੱਡੇ ਭਰਿੰਡ ਵੱਲ ਤਾੜਕੇ ਬਹੁਤ ਡਰਦੇ ਸੀ। ਚੀਕਾਂ ਮਾਰ ਮਾਰਕੇ ਪਾਗਲ ਹੋ ਗਏ। ਭਰਿੰਡ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੁਝਿਆ। ਫਿਰ ਬੰਦੇ ਦੇ ਹੱਥ ਨੇ ਅਖਬਾਰ ਫੜਕੇ ਭਰਿੰਡ ਵੱਲ ਮਾਰਿਆ। ਜਿੰਨ੍ਹਾ ਨੇੜੇ ਹੱਥ ਆਇਆ, ਉੱਨਾਂ ਅਖਬਾਰ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ। ਜਦ ਐਨ ਨੇੜੇ ਸੀ, ਅਖਬਾਰ ਭਰਿੰਡ ਨੂੰ ਆਪ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਲੱਗਾ। ਉਂਝ ਸੱਚ ਮੁੱਚ ਅਖਬਾਰ ਭਰਿੰਡ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੀ ਸੀ। ਅਖਬਾਰ ਨੇ ਮੱਖੀ ਨੂੰ ਜੋਰ ਨਾਲ ਮਾਰਿਆ। ਨਸ਼ਾ ਉਤਰ ਗਿਆ। ਮਸਾ ਉਤਰ ਗਿਆ। ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਬੁਝੋ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਕੀ ਹੈ।
ਖਤਮ
|
|
13 Mar 2011
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|